Dag vun der Lëtzebuerger Sprooch

E ganz wichtege Volet an der Fërderung vun der Lëtzebuerger Sprooch ass hir Visibilitéit. D'Sprooch soll am ëffentleche Raum present sinn, hire Stellewäert soll gefestegt ginn. D'Lëtzebuergescht als lieweg Sprooch ze stäerken an d'Motivatioun ze schafen, dës aktiv ze schwätzen, dat ass dat grousst Uleies dëst Joer. Well Lëtzebuergesch verbënnt a baut Brécken.

Um Dag vun der Lëtzebuerger Sprooch gëllt, et iwwert eis Sprooch an eis Sproochesituatioun nozedenken. D'Aart a Weis, wéi mir am Alldag mat Liichtegkeet vun enger Sprooch an déi aner wiesselen, jo bal mat de Sprooche jongléieren, ass eenzegaarteg an eng Beräicherung. An dëser Méisproochegkeet ass d'Lëtzebuergescht verankert a spillt fir jiddereen eng grouss Roll, well et verbonn ass mat den Originnen, der Geschicht, der Identitéit vu Land a Leit.

Eng Sprooch léieren, bedeit och der Kultur, déi se begleet ze begéinen. Eng gedeelte Sprooch favoriséiert d'Zesummeliewen, d'Solidaritéit, d'Kooperatioun, d'Kohäsioun an de Quartieren, an de Schoulen, am ganze Liewen: Eng gemeinsam Sprooch vereinfacht d'Kommunikatioun, knëppt Frëndschaften, schaaft sozial Verbindung.

Den Dag vun der Lëtzebuerger Sprooch soll jidderee motivéieren, Lëtzebuergesch ze schwätzen, ob gutt oder manner gutt. Et soll ee sech trauen ze schwätzen an et soll een deen aneren och schwätze loossen: Schwätz mat - Lëtzebuergesch verbënnt! Dat heescht natierlech och, datt mir de 26. September eis Sprooch feieren.

Zilpublikum

Jiddereen, deen amgaang ass Lëtzebuergesch ze léieren

Organisatioun

D‘Handwierkerkummer a verschidde Patronatsfederatiounen zesumme mam Kulturministère

Wéini?

Vum 26.09.25 un

Wou?

Online

Beschreiwung

5 Wierder an Ausdréck ginn op Lëtzebuergesch proposéiert, déi am Alldag oder am Beruff benotzt kënne ginn. Mam QR-Code fënnt een dës Wierder an Ausdréck an e Filmche fir d’Wierder ze lauschteren an ze léieren, wéi se ausgeschwat ginn.

Fënnef Wierder an Ausdréck op Lëtzebuergesch am Video

Zilpublikum   

Erwuessener, Jugendlecher

Organisatioun

Zenter fir d’Lëtzebuerger Sprooch (ZLS)

Wéini?

Vum 23.09 – 14.11.2025

Vernissage de 26.09 um 17.00 Auer

Link zur Umeldung fir de Vernissage

Wou?

Europaparlament - Centre de visiteurs Europa Expérience, 

Bâtiment Konrad Adenauer, 17, avenue John F. Kennedy, Kirchberg

Praktesch Informatiounen

D'Expo gëtt an der Europa Experience Ausstellung gewisen. Fir an d'Gebai eranzekommen, soll ee seng Carte d'identité oder säi Pass bei sech hunn.

https://portal.education.lu/zls/EXPO

Tram: Arrêt Parlement européen

Kontakt: expo@lod.lu

Beschreiwung

D'Ausstellung "D'Lëtzebuerger Sprooch(en)" versteet sech als Invitatioun, fir sech mat Sprooch a Sproochen auserneenzesetzen. Den Titel ass bewosst méideiteg a soll déi komplex Sproochesituatioun zu Lëtzebuerg erëmspigelen: Entwécklung vum Lëtzebuergeschen, Méisproochegkeet, sproochlech Varietéiten, Geschicht, Sproochwandel a Lëtzebuergesch an der Literatur an an de Medien. Et gi Visitte vun der Expositioun a kuerz Konferenzen iwwert d'Sproochesituatioun zu Lëtzebuerg ugebueden.

Zilpublikum

Erwuessener

Organisatioun

Zenter fir d’Lëtzebuerger Sprooch (ZLS)

Wéini?

De 26.09 um 19.40 Auer

Wou?

Europaparlament - Centre de visiteurs Europa Expérience

Bâtiment Konrad Adenauer, 17, avenue John F. Kennedy, Kirchberg

Praktesch Informatioun

D'Expo gëtt an der Europa Experience Ausstellung gewisen. Fir an d'Gebai eranzekommen, muss ee seng Carte d'identité oder säi Pass bei sech hunn.

Tram: Arrêt Parlement européen

Kontakt: expo@lod.lu

Beschreiwung

Kennt Dir Iech aus mat der Sproochesituatioun zu Lëtzebuerg? An dësem spannende Quiz gëtt Äert Wëssen iwwer Lëtzebuerg an d'Lëtzebuerger Sprooch erausgekëddelt. De Quiz dauert ronn 30 Minutten an et gëtt eng Partie flott Präisser ze gewannen. A keng Suerg: Et si keng speziell Lëtzebuergeschkenntnisser néideg fir matzemaachen!

Zilpublikum

Erwuessener

Organisatioun

Institut Pierre Werner

Umeldung: www.ipw.lu

Kontakt

Institut Pierre Werner 

info@ipw.lu, Tel 49 04 43-1 

Wéini?

Vu 17:00 - 21:00 Auer

Wou?

Europaparlament - Centre de visiteurs Europa Expérience

Bâtiment Konrad Adenauer, 17, avenue John F. Kennedy, Kirchberg

Praktesch Informatiounen:

Fir an d'Gebai eranzekommen, sollt ee seng Carte d'identité oder säi Pass derbäi hunn.

Tram: Arrêt Parlement européen 

Beschreiwung

Découvrez le fascinant multilinguisme au Luxembourg, le temps d'une soirée:

• J'ai un mot à vous dire, conférence en français. Jean-Loup Chiflet, écrivain, humoriste et éditeur français, présentera de manière amusante ses grands succès sur les subtilités de la langue française.
• Germanistik ist heilbar, conférence humoristique en allemand avec traduction vers le français. Philipp Scharrenberg, humoriste, slameur et auteur allemand qui écrit des pièces radiophoniques et des spectacles mêlant humour et critique sociale.
• Stand-Up Comedy en espagnol avec traduction vers le français avec Lidia Peña, actrice et humoriste.

Zilpublikum     

­Erwuessener

­Interesséiert Studenten/Studentinne vun der Uni                            

Lëtzebuergesch Enseignanten, IFEN-Formatioun

Organisatioun

Uni Lëtzebuerg

Wéini?

26.9 vu 14:00-16:00 Auer

Wou?

Université du Luxembourg, Campus Belval, Maison des Sciences humaines

Blackbox (direkt um Rez-de-chaussée)

11, Porte des Sciences, Esch-sur-Alzette

Umeldung: bis den 22.09.2025 iwwer dëse Link

Praktesch Informatiounen

­Matbréngen: e Smartphone, en Tablet oder e Laptop fir interaktiv Eenheeten

De Virtrag gëtt och am Kader vun den IFEN-Formatiounen ugebueden.

­Et gi keng linguistesch Virkenntnesser verlaangt.

Beschreiwung

Akademesche Virtrag a Workshop iwwert déi digital Jugendkommunikatioun zu Lëtzebuerg, ënnert der Leedung vum Melissa Mujkić a Caroline Döhmer vun der Uni.lu.

Unhand vun authentesche Chat-Ausschnëtter gi linguistesch Phenomeener analyséiert (ë. a. Wierder, Sazzeechen, Sazbau, Elementer aus frieme Sproochen, Emojis), fir en Abléck an den aktuelle Sproochgebrauch vun deene Jonken zu Lëtzebuerg ze ginn. Nom Virtrag gëtt interaktiv diskutéiert, wéi ee Jugendsprooch definéiere kann a wéi eng Jugendwierder resp. -ausdréck an deene leschte Joerzéngten am Gebrauch waren.

Dëse Workshop soll eng oppen a generatiounsiwwergräifend Diskussioun iwwer sproochlech Variatioun encouragéieren an en neit Bewosstsi fir déi dynamesch Aspekter vu Jugendkommunikatioun schafen.

Zilpublikum

All musek- a sproochinteresséiert Leit, jonk an al

Organisatioun

Kannerchouer Ice Clic

Wéini?

26.9 vun 13.00- 14.00 Auer

Wou?

2 Méiglechkeeten:

En direct am Kulturministère am grousse Sall

4, bd Roosevelt an der Stad

­Oder

via live stream iwwert de Youtube-Kanal vum Kulturministère (bleift accessibel bis méindes, den 29.9.2025)

Beschreiwung

Schmassege Pop-Concert, deen Dir en direct um Kulturministère kënnt erliewen oder um Ecran. Eng Ekipp Kanner am Alter vun 8 bis 12 Joer trëtt op, déi nei lëtzebuergesch Pop Lidder vum Jang Linster séngt. Um Programm sti frou Lidder ewéi: "Haut ass däin Dag" oder "Feier feier" oder "Du bass besonnesch", oder ganz engagéiert Lidder ewéi: "Du bass net méi Du" (géint Mobbing an der Schoul), "E Lidd ewéi gedréckt" (Fake News) oder "Gëfteg!" (géint d'Fëmmen) oder ganz verdreemt ewéi: "Néirens anerwäerts", "Feierfonken" oder "Wéi laang ass ëmmer" suerge fir gutt Stëmmung.

Zilpublikum

Erwuessener

Organisatioun

De Gudde Wëllen

Wéini?

26.9 vun 21.00 Auer un

Wou?

Am Culture Club De Gudde Wëllen

17, rue du Saint Esprit an der Stad

Beschreiwung       

Den Dag vun der Lëtzebuerger Sprooch kléngt aus mat engem coolen Owend mat den Artisten Tommek, Nicool a Sixo aus der lëtzebuergescher Zeen.

Zilpublikum

Fir déi ganz Kleng aus dem Cycle 1 am Fondamental

Organisatioun

Kulturministère mam Ministère fir Educatioun, Kanner a Jugend

Wéini?

An der Schoulzäit oder no der Schoul

Wou?

An der Schoul, an der Maison relais, doheem     

Beschreiwung

Virliese vum UNESCO Billerbuch What makes us human, dat nieft 44 aner Sproochen elo och op Lëtzebuergesch iwwersat gouf. Et hëlt d’Kanner op eng ganz originell Manéier mat op eng Entdeckungsrees duerch d’Kommunikatioun tëschent de Mënschen. D’Buch fënnt een awer och an de Librairien.

Zilpublikum

Fir d'Schüler an d‘Schülerinne vum Cycle 1 bis 4 am Fondamental

Organisatioun

SCRIPT vum Ministère fir Educatioun, Kanner a Jugend

Wéini?

An der Schoulzäit oder no der Schoul

Wou?

An der Schoul, an der Maison Relais oder doheem             

Beschreiwung

D'Schülerinnen an d’Schüler entdecken d'Villsäitegkeet vun der Lëtzebuerger Sprooch nei, andeems si op Lëtzebuergesch sangen oder bei enger lëschteger Theaterchallenge op Lëtzebuergesch (Pdf, 293 Kb) matmaachen. 

Zilpublikum

Fir d'Schüler an d’Schülerinne vun der 4e am Secondaire

Organisatioun

Zenter fir d'Lëtzebuerger Sprooch (ZLS) mam Ministère fir Educatioun, Kanner a Jugend

Wéini?

An der Schoulzäit

Wou?

An der Schoul   

Beschreiwung      

D'Schüler an d’Schülerinne kënne selwer en Artikel fir an de Lëtzebuerger Online Dictionnaire (LOD) opsetzen. Si kréien d'Format als elektronesch Virlag zur Verfügung gestallt a kënne fräi no hire Virstellunge Virschléi eraschécken. Wéi e Wuert oder Ausdrock feelt hirer Meenung no am LOD? Et gi sech déi kreatiivst, witzegst a gewootste Proposen erwaart. Déi pertinentst ginn an den LOD opgeholl.

Formulaire fir den LOD-Artikel (Word, 122 Kb)

Zilpublikum

Fir Erwuessener

Lëtzebuergesch Enseignanten, IFEN-Formatioun

Organisatioun

Institut national des langues Luxembourg (INLL)

Wéini

26.09.25 um 17.00 Auer

Wou

Am Festsall vum Institut national des langues Luxembourg

21, boulevard de la foire L-1528 Lëtzebuerg

Tram: Arrêt Faïencerie            

Beschreiwung

Table ronde mat Lëtzebuerger Schrëftstellerinnen a Schrëftsteller iwwert hire Gebrauch vun der Lëtzebuerger Sprooch an der Literatur. Wat geet op Lëtzebuergesch méi einfach, wat ass eventuell méi schwéier auszedrécken? Wat si generell déi grouss Challengen, wann ee Literatur op Lëtzebuergesch verfaasst? Doriwwer diskutéieren déi verschidden Auteure mateneen an awer och mat de Leit am Sall.

Zilpublikum

Fir Erwuessener

Organisatioun

Institut national des langues Luxembourg

Wéini

Ab dem 26.9 um 6.00 Auer

Wou

Podcast

Beschreiwung

Dir héiert Temoignagë vun Apprenanteën an Apprenanten, déi am Institut national des langues Luxembourg Lëtzebuergesch léieren an Iech erzielen, firwat si dës Sprooch wëlle kënnen a wéi si zu der Sprooch stinn.

Zilpublikum    

Fir Erwuessener mat méi oder manner Lëtzebuergeschkenntnisser (et muss ee keen Theaterexpert sinn)

Lëtzebuergesch Enseignanten, IFEN-Formatioun

Organisatioun

Bonobo Collective

Wéini

De 26.09, 3 Atelieren au choix (all kéiers fir 8 Leit)

9.00-11.00 Auer; 11.00-13.00 Auer oder 14.30-16.30 Auer

Wou

An der Bibliothèque nationale du Luxembourg

Konferenzsall um 3. Stack

37D, Avenue John F. Kennedy

L-1855 Lëtzebuerg

Tram: Arrêt Bibliothèque nationale

Umeldung

Fir d'Theateratelieren: atelier.bonobo@gmail.com

Beschreiwung

Fir den Dag vun der Lëtzebuerger Sprooch a vun der Méisproochegkeet proposéiert de Bonobo Collective am Kader vu sengem neien Theaterstéck "D'Méiw" e  méisproochegen Theateratelier ronderëm den Anton Tchekhov. Unhand vu kuerzen Zeene gëtt sech mat ënnerschiddlechen Iwwersetzunge vun dësem Klassiker auserneegesat. A klenge Gruppe liesen d'Participanten den Text a verschiddene Sproochen (Englesch, Franséisch, Däitsch, Spuenesch ...) a spillen en duerno op Lëtzebuergesch. Dobäi dierfen d'Aflëss vun den anere Sprooche gären an d'Spill op Lëtzebuergesch mat afléissen, sou datt jidderee sech fräi fillt a kreativ mam Text ëmgoe kann.

Den Theateratelier fannt Dir um Site vun der Bibliothèque nationale du Luxembourg

Zilpublikum

Fir Erwuessener, virun allem där, déi Lëtzebuergesch léiere wëllen

Organisatioun

Actioun Lëtzebuergesch – Eis Sprooch

Wéini

Vum 26.09.25 bis Enn Oktober

Wou

Sozial Medien

Kontakt

Actioun Lëtzebuergesch-Eis Sprooch

actioun@letzebuergesch.lu

Beschreiwung

Vum Dag vun der Lëtzebuerger Sprooch, dem 26. September un, fannt Dir op de soziale Medie kuerz Filmer, déi typesch Situatioune weise vu Leit, déi bei de Bäcker Schneekereie mat hire Lëtzebuerger Nimm akafe ginn. D'Zil vun dëser Initiativ ass et, typesch Ausdréck ze léieren. Léiwer eng Mëtsch oder e Kaffiskichelchen?

Zilpublikum

Visiteure vum Naturmusée

Organisatioun

Musée national d’histoire naturelle Luxembourg - Naturmusée

Wéini

Micro-Expositioun wärend dem ganzen Dag

Presenz vun der Ekipp aus der Redaktioun vun 10.00 bis 12.00 Auer

Wou

Am Naturmusée

25, rue Münster am Gronn

Kontakt

panda-club@mnhn.lu

Beschreiwung

Fir vill kleng Naturfuerscher ass de Panewippchen, deen et zënter 1987 gëtt, net nëmmen den éischte Kontakt mat der Naturgeschicht, mee och mat der Lëtzebuerger Sprooch.

Den Naturmusée huet elo déi 151. Nummer an engem neie Look erausbruecht. Um Dag vun der Lëtzebuerger Sprooch gëtt déi spannend Rees vum Panewippchen an enger Vitrinn presentéiert. Vun 10 bis 12 Auer steet d‘Redaktiounsekipp fir Iech prett, fir mat Iech ze kucke wéi en Theema fir d’Zeitung geplangt an duerno gelayout gëtt.

À propos ass eng Brochure vum Service information et presse (SIP) iwwert d’Sproochesituatioun zu Lëtzebuerg. Si gëtt en historeschen a soziologeschen Iwwerbléck iwwert d'Lëtzebuerger Sprooch an de Gebrauch vun de Sproochen am Land, alles wat esou typesch ass fir de Lëtzebuerger. Déi Brochure gëtt op der 4e am Secondaire an an den internationale Schoulen, an der Erwuessenebildung, an de Gemengen an op villen anere Plazen ausgedeelt. Et kann awer och all Bierger sech se iwwert de Site vum Service information et presse ufroen.

De Konterbont, den digitale Magasinn vun der Association Autisme Luxembourg a.s.b.l. iwwert d'Liewen zu Lëtzebuerg an all senge Facetten a Faarwen. Fir de 26. September kënnt eng Spezialnummer mat enger Dosen Artikelen iwwert d’Lëtzebuerger Sprooch eraus.

D'Zäitschrëft vum Educatiounsministère fir Schüler vun 8 bis 12 Joer befaasst sech mat der Lëtzebuerger Sprooch a gëtt Äntwerten op Froe wéi: Wou kënnt se hir? Wat mécht se besonnesch? Wie schwätzt se? De Piwitsch bitt awer och eng Rei vu Kuerzgeschichten op Lëtzebuergesch un.

Den Infomagasinn vum Educatiounsministère fir d’Elteren, bréngt eng speziell Säit iwwert d’Lëtzebuerger Sprooch an d'Méisproochegkeet eraus, a stellt de Programm vum Dag vun der Lëtzebuerger Sprooch an der Schoul vir. Déi auslännesch Eltere kréien och erkläert, firwat et sënnvoll ass, datt hir Kanner Lëtzebuergesch léieren.

De Panewippchen, d'Zeitung vum Panda Club vum Naturmusée, déi véiermol am Joer erauskënnt a sech u Kanner tëscht 6 an 12 Joer riicht; se bitt vill Informatiounen iwwert d'Déieren-a Planzewelt. De Panewippchen thematiséiert a senger Septembereditioun d'Lëtzebuerger Sprooch am Kontext vun der Méisproochegkeet.